Gece ve Hikaye Yazılar

İz Sürenlere Ne Denir? Psikolojik Bir Mercekten Analiz İnsan Davranışlarını Çözümleme: Meraklı Bir Psikoloğun Bakışı Bir psikolog olarak insan davranışları üzerinde düşündüğümde, bazen sadece gözlemlerimle değil, aynı zamanda insanların yaşamlarına, seçimlerine ve alışkanlıklarına dair derinlemesine analiz yaparak da anlam arayışına girerim. Herkesin bir şekilde iz bıraktığı, bir şeylere veya birilerine baktığı, iz sürdüğü ya da bir iz bıraktığı bir hayatı vardır. Ancak bazen, bu iz sürme davranışı, insanları daha çok şaşırtan bir anlam taşır. İnsanlar neden birilerini izler? Sosyal medya çağında bu iz sürme davranışları daha karmaşık hale geldi. Peki, iz süren birine ne denir? Bu davranışın ardında ne tür…

“İyilik Kaç Sezon?”: Tarihsel Arka Planı ve Akademik Bir Bakış Türkiye televizyonlarında yeni bir dönem başlarken, “iyi olma”, “bağışlama”, “toplumsal dayanışma” gibi temaların öne çıktığı yapımlardan biri İyilik dizisidir. İzleyiciler tarafından “İyilik kaç sezon?” sorusu gündeme geldiğinde aslında sadece bir dizi sezonunun sayısı değil, medya kültüründeki değişimin, toplumsal beklentilerin ve akademik tartışmaların izleri de karşımıza çıkar. Bu yazıda öncelikle dizinin yapısal özelliklerini netleştirecek; ardından tarihsel bağlama ve günümüzdeki akademik değerlendirmelere uzanacağız. Dizi Hakkında Temel Bilgiler İyilik dizisi 29 Nisan 2022 tarihinde yayın hayatına başlamış bir Türk televizyon yapımıdır. :contentReference[oaicite:1]{index=1} Resmî kaynaklara göre bu dizi 2 sezondan oluşmuş ve 20 Ocak 2023 tarihinde 27. bölümüyle final yapmıştır. :contentReference[oaicite:2]{index=2} Dolayısıyla…

Ispanak ile Neler Yapılır? Edebiyatın Dönüştürücü Gücüyle Bir Lezzet Yolculuğu Kelimelerin insan ruhunu nasıl da dönüştürdüğünü bilirsiniz; bir hikâye bazen bir sofrayı, bir tarif bazen bir insanın iç dünyasını değiştirebilir. Bir edebiyatçı için her malzeme, potansiyel bir karakterdir; kimi zaman masaya oturan bir misafir, kimi zaman bir şiirin imgesi, kimi zaman da ıspanak gibi gölgede kalmış bir sebzedir. Bu yazıda, mutfakların mütevazı yeşili olan ıspanağı, metinlerin ve anlatıların zenginliğinde dolaştırarak farklı edebi temalarla ilişkilendirecek; okurların kendilerine ait çağrışımlarla yolculuğa katılmasını sağlayacağız. Bir Karakter Olarak Ispanak: Sessiz, Derin ve Dönüşen Edebiyatta bazı karakterler görünmezdir; ama anlatının çatısını sessizce taşırlar. Ispanak da…

Iraksak Nedir? “Iraksak” kelimesi, Türkçede hem dilbilimsel hem düşünsel bağlamlarda kullanılan; “bir noktadan yayılarak birbirinden gittikçe uzaklaşan” anlamına gelen bir kavramdır. [1] Ancak bu kelime, özellikle eğitim, psikoloji ve yaratıcı düşünme literatüründe, düşünme biçimleri bağlamında “ıraksak düşünme” (divergent thinking) olarak sıklıkla yer almaktadır. Bu yazıda, iraksak olgusunun tarihsel kökeninden günümüzdeki akademik tartışmalara kadar detaylı olarak incelenecektir. Tarihsel Arka Plan Iraksak kavramının düşünme süreçleri bağlamında kullanımı, özellikle Joy Paul Guilford’un 1950’li yıllarda yaratıcılık ve düşünme üzerine yaptığı çalışmalara kadar uzanır. Guilford, geleneksel testlerin yaratıcı düşünceyi yeterince ölçmediğini savunarak, “yakınsak (convergent)” ve “ıraksak (divergent)” düşünme ayrımını ortaya koymuştur. [2] Dilbilimsel olarak ise “ıraksak”…

Giriş: Öğrenmenin Gücü ve Toplumların Tanımlanması Bir eğitimci olarak, öğrenmenin yalnızca bilgi aktarımı değil, aynı zamanda bir toplumun kimliğini ve tarihini anlamaya yönelik bir süreç olduğunu sıkça düşünüyorum. Öğrenme, insanlara sadece bilgi vermek değil, o bilgiyi birleştirerek, kendilerini, çevrelerini ve diğer toplumları anlamalarını sağlamakla ilgilidir. Bu yazıda Irak halkının kim olduğuna dair soruyu ele alırken, aynı zamanda bireysel ve toplumsal kimliğin nasıl şekillendiğini, tarihsel süreçlerin bu kimlik üzerindeki etkilerini tartışacağım. Irak halkı, çok yönlü bir geçmişe sahip, kültürel, etnik ve dini çeşitlilik gösteren bir toplumdur. Irak halkını anlamak, sadece geçmişini değil, gelecekteki toplumsal gelişim süreçlerini de kavrayabilmek adına önemlidir. Irak…

Hararetli Olmak Ne Demek? Tarihsel ve Güncel Perspektifler Hararetli Olmanın Tanımı ve Kökeni “Hararetli olmak” ifadesi, Türkçede sıkça kullanılan bir deyim olup, genellikle bir kişinin duygusal ya da entelektüel olarak çok yoğun bir şekilde bir şeye odaklanmasını ifade eder. Ancak bu deyimin kökeni, sadece duygusal bir hali değil, aynı zamanda fiziksel bir durumu da işaret eder. Hararet, kelime anlamı olarak “sıcaklık” ya da “ateşli” bir durumu tanımlar. Ancak, “hararetli olmak” deyimi günümüzde daha çok bir kişinin bir konuya olan yoğun ilgisi ya da tutkulu bir şekilde savunduğu fikirleri ifade etmek için kullanılır. Hararetli kelimesi, kelime olarak ateşin, ısının bir yansıması…

Hamur Kabartma Tozu ve Toplumsal Yapılar: Birey ve Kültür Üzerine Bir İnceleme Bir Araştırmacının Samimi Girişi: Toplumsal Yapılar ve Bireyler Arasındaki Etkileşim Toplumsal yapıları anlamaya çalışırken bazen gündelik hayatın en basit unsurlarına, en sıradan nesnelere yönelmek gerektiğini fark ederim. Hamur kabartma tozu, örneğin, çoğumuzun mutfakta her gün kullandığı ama derinlemesine düşündüğümüzde, çok azının üzerinde durduğu bir bileşendir. Ancak, bu basit mutfak malzemesi, aslında toplumsal normları, cinsiyet rollerini ve kültürel pratikleri anlamada bir anahtar olabilir. İnsan davranışları ve kültürleri üzerine yaptığım araştırmalar, bana toplumsal yapıları şekillendiren ve yansıtan simgeleri her yerde bulmamı sağladı. Bu yazıda, hamur kabartma tozu üzerinden toplumsal yapıların,…

Lakin Edat Mı? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Derinlemesine Bir İnceleme Hepimiz dilin gücünü ve kelimelerin anlamlarını çok farklı şekillerde algılarız. Her kelime, farklı kültürlerde, toplumlarda ve kişisel deneyimlerde başka başka anlamlar taşır. Bugün “lakin” kelimesinin dildeki yerini ve anlamını tartışalım. “Lakin”, Türkçede sıklıkla kullanılan bir bağlaçtır, ancak bu kelimenin sadece bir bağlaç mı yoksa başka bir dilbilgisel kategoriye mi ait olduğu konusu, merak edilen bir sorudur. Edat mı, bağlaç mı? Küresel ve yerel bakış açılarıyla bu konuyu derinlemesine incelemek, kelimenin dildeki fonksiyonunu daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Hadi gelin, bu tartışmaya birlikte dalalım! “Lakin” ve Dilbilgisel Sınıflandırma Türkçede “lakin” kelimesi,…

Ağaçtan Kağıt Nasıl Elde Edilir? Antropolojik Bir Bakış Kağıt, modern hayatın belki de en temel ve en yaygın malzemelerinden biridir. Her gün kullandığımız kağıt, yazılı kelamdan sanat eserlerine kadar pek çok farklı alanda karşımıza çıkar. Ancak, ağaçlardan kağıt elde etme süreci, sadece teknik bir işlem değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal bir anlam taşır. Bu yazıda, kağıdın ağaçlardan nasıl elde edildiğini, bu sürecin tarihsel kökenlerini ve kültürel boyutlarını bir antropolojik perspektiften ele alacağız. Kağıdın üretim sürecinin bir toplumun değerleri, ritüelleri ve kimlikleriyle nasıl ilişkili olduğunu merak eden bir antropoloğun bakış açısına davetlisiniz. Kağıdın Kökenleri ve Kültürel Zenginliği Kağıdın tarihi, binlerce…

Şeci Ne Demek Osmanlıca? Felsefi Bir İnceleme Şeci kelimesi, Osmanlıca kökenli bir terim olarak günümüzde pek yaygın olmasa da anlam derinliği açısından oldukça dikkat çekicidir. Günümüzde bu kelimenin anlamı kaybolmuş gibi görünse de, tarihi ve kültürel bağlamında önemli bir yer tutmaktadır. Bu yazıda, şeci kelimesinin Osmanlıca anlamını sadece dilsel bir bakışla değil, felsefi bir perspektifle ele alacağız. Etik, epistemoloji ve ontoloji alanlarından bakarak, bu kelimenin insan hayatındaki yeri ve anlamı üzerine derinlemesine bir düşünsel yolculuğa çıkacağız. Şeci ve Dilin Derin Anlamı Felsefe, kelimelere yüklediğimiz anlamları sorgulama ve bu anlamları evrensel bir çerçevede değerlendirme sanatıdır. Şeci kelimesi, Osmanlıca’da genellikle “güzel, iyi,…